باغ‌های روی پشت بام یا روف گاردن در مناطق شهری و آپارتمان نشینی بسیار رایج شده‌اند. این روزها به دلیل کمبود فضای سبز داخل و خارج از خانه‌ها، مردم ترجیح می‌دهند در تراس یا پشت بام‌های خود گل و گیاه بکارند. این کار نه تنها باعث طراوت و احساس سرزندگی می‌شود، بلکه موجب زیبایی بصری ساختمان و نمای شهر خواهد شد. نور فراوان خورشید و دمای ایده آل برای رشد باعث می‌شود تا از انواع گیاه برای روف گاردن استفاده کنند.
اما چه گیاهی برای باغ روی پشت بام مناسب است؟
در انتخاب گیاه برای روف گاردن باید به چند نکته مهم توجه کنید. گیاهانی باید انتخاب کنید که در برابر تابش مستقیم نور خورشید و بی آبی و کم آبی مقاوم باشند.
برای اینکه گیاه رشد کند باید مکان مناسبی را برای گیاهی که نیاز به سایه غیرمستقیم یا سایه مستقیم دارد، انتخاب کنید. برخی برای ایجاد سایه آفتاب و جلوگیری از تابش آفتاب داغ تابستان از آفتاب‌گیر برای روف گاردن خود استفاده می‌کنند تا گیاهان و درختان را از آفتاب مستقیم در امان نگه دارند.
می‌توانید از ساکولنت‌ها، میوه‌ها، سبزیجات و درختان تزئینی در باغچه پشت‌بام خود استفاده کنید. اکنون چندین گزینه انتخاب گیاه برای روف گاردن وجود دارد:
انواع گیاهان مناسب برای روف گاردن
1. گل‌های چمنی و پوششی: گل‌های چمنی و زمین‌پوش‌ها یکی از انتخاب‌های محبوب برای پوشش سطح روف گاردن محسوب می‌شوند. این گیاهان مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی بوده و همچنین به عنوان عاملی برای حفظ خاک و کاهش جریان آب سطحی عمل می‌کنند. گل‌های چمنی مثل گراس و زینیا در این دسته جزو پر استفاده‌ترین گیاهان هستند.
مشاوره رایگان با کارشناسان چوپکس
2. سبزیجات خوراکی و گلدان‌های میوه‌ای: روز به روز توجه به توسعه کشت سبزیجات خوراکی در روف گاردن‌ها بیشتر شده است. گیاهانی همچون گل کلم، رزماری، گلابی و گل میوه‌ها افتراق جذب کننده‌ای به روف گاردن می‌بخشند. این گیاهان نه تنها به تغذیه ما کمک می‌کنند بلکه زیبایی و تنوع رنگی را نیز به فضا افزوده و محیطی دلپذیر ایجاد می‌کنند.
3. گل‌های پاییزی: با وجود طیف گسترده رنگی و طرح‌های زیبایی که دارند، گل‌های پاییزی یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای تزیین روف گاردن محسوب می‌شوند. گل‌هایی همچون کریسانتموم، داهلیا و آستر با گل‌دهی فصل پاییزی، یک احساس دلنشین به فضا می‌بخشند.
4. گل‌های آپارتمانی: گل‌های آپارتمانی با اندازه کوچک و سازگاری با گلدان‌ها، انتخاب مناسبی برای روف گاردن هستند. گل‌هایی همچون گل سوسن، آزالیا و آنتوریوم با زیبایی فراوان و مراقبت آسان، به آرامش و آراستگی فضا افزوده می‌شوند.
5. گل‌های خزه‌ای: گل‌های خزه‌ای یا گل‌های پوششی نقش بسزایی در پوشاندن فضاهای خالی و ایجاد پوشش در روف گاردن دارند. گل‌هایی همچون گل بنفشه، زینیا و ایوری با انواع مختلف، جلوه‌ی یکپارچه و جذابی به فضا می‌بخشند.
بهترین درختان و گیاهان مناسب روف گاردن (باغ های پشت بام)
1- گیاه کوسا داگوود
گیاه کوسا داگوود یک درخت کوچک است که برخی از گونه‌های آن حدود 30 فوت ارتفاع دارند و یک گل مناسب برای روف گاردن است. این درخت در فصل بهار، دارای گل‌های کوچک و زیبا به رنگ سفید تا صورتی است که در فصل تابستان به شاخ و برگ‌های تابستانی سبز تیره تبدیل می‌شود.
2- گیاه کوریلوس آولانا
این درختچه شاخ و برگ‌های قلبی شکلی دارد و ارتفاع آن در بهترین حالت رشد خود به 10 فوت می‌رسد، این گیاه در برابر کم‌آبی بسیار مقاوم است. برای رشد بیشتر گیاه، بهتر است قبل از کاشت منطقه کاشت گیاه را بررسی کنید.
3- گیاه ستاره آبی
این درختچه ظاهر بسیار زیبا و گردی دارد، برگ‌های ریز و سوزنی شکل این گیاه در بهترین زمان رشد ارتفاع درختچه را به 3 فوت می‌رسانند.
4- سرو کوتوله هینوکی
این سرو از لحاظ قد و ارتفاع رشد کاملی ندارد به همین دلیل به سرو کوتوله معروف است. سرو هینوکی کوتوله شاخ و برگ سیز رنگی دارد و رشد آن بسیار کند است.
این گیاه به یک برنامه آبیاری روتین و منظم نیاز دارد، در غیر اینصورت ممکن است خشک شود. معمولا گوشه‌های روف گاردن فضای مناسبی برای کاشت این گیاه است زیرا هم نمای زیبایی به فضا می‌دهد هم اگر به تنهایی کاشته شود رشد کامل‌تری خواهد داشت.
5- گیاه فنال آستیلبه
این گیاه نیاز به نور دائم و همیشگی ندارد و در سایه آفتاب رشد بهتری خواهد داشت، آستیلبه یک گیاه چند ساله است که ساقه‌های آن حدود یک و نیم متر رشد می‌کنند. این گیاه رطوبت را دوست دارد و در خاک مرطوب عملکرد بهتری خواهد داشت به همین دلیل هیچ وقت اجازه ندهید که خاک آن خشک شود و سعی کنید همیشه آن را مرطوب نگه‌دارید. گل‌های قرمز رنگ این گیاه جلوه و زیبایی خاصی به محیط می‌دهند.
6- گیاه هاستا بزرگ
قرار دادن هاستا بزرگ در نقاط سایه‌تر روف گاردن، جلوه و ظاهر بسیار زیبایی به فضا می‌دهد. این گیاه بسیار مقاوم است و در شرایط کم‌آبی می‌تواند رشد خود را ادامه دهد. برگ‌های سبز آبی این گیاه به قدری بزرگ هستند که برای دسته‌گل از آن‌ها استفاده می‌شود و در صنعت گل و گیاه با عنوان گیاهان باغبانی چندکاره شناخته می‌شوند.
7- گیاه آجوگا
این گیاه ظاهری شبیه به گل چسب دارد و یک پوشش زمینی مقاوم در برابر پروانه‌ها و مرغ‌های مگس خوار است. گیاه آجوگا برگ‌های سبز روشن و تیره‌ای دارد که جلوه آن را بیشتر می‌کند و برای سبز ماندن به آبیاری زیادی نیاز دارد.
8- گیاه اسطوخودوس (لوندر)
اسطوخودوس یا لوندر از نظر رایحه بسیار محبوب هستند و در خانواده نعناع‌های بومی و مدیترانه قرار دارد، به همین دلیل می‌تواند آب و هویا طوفانی، باد شدید و هوای خشک را تحمل کند. شاخ و برگ‌های زیبا و سبز خاکستری آن حدود یک و نیم فوت ارتفاع دارند.
9- گل نیلوفر
این گل با آب و هوای بیرون سازگار است و در برابر کم آبی نسبتاً مقاوم هستند، شکوفه‌های این گیاه ثابت هستند و نشان دهنده گل‌دهی بالای آن است. شکوفه‌هایی این گل‌ها به رنگ صورتی بوده و ظاهر آن‌ها شبیه به اسطوخودوس است و ارتفاع شاخ و برگ این گیاه به 2 فوت می‌رسد.
10- گیاه گوش بره
این گیاه برگ‌های بسیار نرمی دارند، روی برگ‌های گیاه گوش بره پرزهای سفید رنگ و ریزی وجود دارد که مانع آسیب به گیاه می‌شود و به دلیل این پرزهای سفید رنگ، این گیاه به گوش بره شهرت پیدا کرده است. از این گیاه برای کاشت حاشیه باغچه‌ها استفاده می‌کنند و مانند گل چسب به سرعت تکثیر می‌شوند.
11- درخت ویستریا ژاپنی
یکی از گیاهان معروف ژاپنی که ظاهری بسیار زیبا و جذاب دارد، ویستریا ژاپنی است که شکوفه‌های معطر آن مانند انگور آویزان می‌شوند. ظاهر ویستریا شبیه به درخت تاک است و سه بار در سال شکوفه می‌دهد، این گیاه برای رشد بیشتر نیاز به فضای کافی دارد به همین دلیل قبل از کاشت محل مورد نظر را بررسی کنید. بخش‌هایی از این گیاه سمی هستند و در صورت تماس با دست، چشم و تماس حیوانات با آن باعث مسمومیت می‌شود.
12- یاس الدوله شعله طلا
یکی از گیاهانی که موجب جذب مرغ مگس خوار و پروانه‌ها در روف گاردن می‌شود، یاس امین الدوله است. این گیاه در اواخر بهار شروع به شکوفه دادن می‌کند، شکوفه‌های ظریف صورتی کم رنگ و سرخابی آن عطر فوق‌العاده‌ای دارند. ارتفاع این گیاه در بهترین زمان رشد به حدود 20 فوت می‌رسد، به همین دلیل از یک طناب یا میله استفاده می‌کنند تا گیاه به سمت بالا رشد کند.
13- گیاه هیدرانسیا
این گیاه شکوفه‌هایی به رنگ سفید خامه‌ای و انگوری شکل دارد، در فصل بهار ظاهری بسیار زیبا و جذابی به باغ می‌دهد. ارتفاع هیدرانسیا در زمان رشد به 60 فوت می‌رسد. این گیاه با وجود اینکه بسیار بلند است اما به راحتی هرس می‌شود و این هرس کردن به رشد طول آن کمک بسیاری می‌کند.
14- گیاه فسکیو آبی
فسکیو آبی گیاهی نیزه‌ای شکل است که در فضاهای سبز به عنوان چمن‌های زینتی و مقاوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این گیاه در لبه‌های روف گاردن استفاده می‌کنند و قد آن به 10 اینچ می‌رسد.
15- اسطوخودوس
این گیاه که به‌خاطر عطر زیبا و رنگ‌های خیره‌کننده‌اش شناخته می‌شود و می‌تواند انتخاب زیبایی برای باغ پشت بام باشد. اسطوخودوس بومی برای منطقه مدیترانه است و به آب و هوای خشک عادت دارد. نیاز به نور این گیاه در حد سایه آفتاب است و نیاز به آفتاب مستقیم ندارد، برای رشد آن باید از خاکی استفاده کنید که زهکشی مناسب داشته باشد و از تالابی شدن خاک جلوگیری کنید. یکی از بهترین و مناسب‌ترین گیاهان برای روف گاردن اسطوخودوس است زیرا به حداقل مراقبت و آبیاری نیاز دارد.
16- فلفل دلمه‌ای
فلفل دلمه‌ای برای رشد نیاز به گلدان بزرگی ندارد بلکه می‌تواند در یک مکان کوچک رشد کند و یکی از بهترین گیاهان یا درختانی است که می‌توانید در باغ تراس خود بکارید. خاک مناسب برای رشد این گیاه خاک لومی یا شنی است و زهکشی خوبی باید داشته باشد تا از گل شدن خاک و پوسیدگی ریشه جلوگیری کند.
این گیاه در برابر گرما بسیار مقاوم است و می‌تواند گرمای خورشید را تحمل کند، برای رشد به حداقل 6 ساعت نور خورشید در طول روز و آبیاری منظم نیاز دارد. با رعایت این اصول می‌تواند ببینید که گیاه شما چگونه در طول 2 تا 3 ماه رشد می‌کند. برخی تصور می‌کنند آبیاری روزانه می‌تواند به رشد گیاه کمک کند در حالی که اینگونه نیست و این کار می‌تواند موجب پوسیدگی ریشه‌ها و زرد شدن برگ گیاهان شود.
17 – گوجه فرنگی
مناسب‌ترین و بهترین گیاه برای روف گاردن گوجه فرنگی است چرا که هم می‌توان از زیبایی گیاه لذت برد و هم از میوه آن استفاده کرد. گوجه‌فرنگی یکی از گیاهانی است که به راحتی رشد می‌کند و در هر نوع خاکی(غیر از خاک با رس زیاد) قادر است تا رشد خود را ادامه دهد، با این حال بهترین خاک، خاک لومی است که زهکشی خوبی دارد. اما اگر به دنبال میوه این گیاه هستید بهتر است از کود و خاک تقویتی استفاده کنید تا گوجه‌های درشت‌تری داشته باشید.
این گیاه حداقل 6 ساعت در طول روز به نور مستقیم خورشید نیاز دارد و آبیاری آن به صورت یک روز درمیان و صبح‌ها باید انجام شود تا تمام آب جذب خاک و ریشه گیاه شود.
18- درخت سرو
یکی از گونه‌های اصلی درختان مخروطی، درخت سرو است که شکل و ساختاری بلند و هرمی دارد و بیشتر به دلیل تزئینی بودنش مورد توجه قرار می‌گیرد. درخت سرو برای رشد کردن و قدکشیدن نیاز به فضای بزرگی دارد و در قسمت پایین پهن است و هرچه بالاتر می‌رود باریک‌تر می‌شود.
نیاز به نور این گیاه بسیار کم است و می‌تواند در سایه کامل هم به رشد خود ادامه دهد.
خاک این گیاه به دلیل عدم دریافت نور خورشید به مواد مغذی، به زهکشی خوبی نیاز دارد. درخت سرو جزو آن دسته گیاهانی است که به آبیاری زیادی نیاز ندارد و کافیست یک بار در هفته زمانی که یک بند انگشت از خاک خشک شد آن را آبیاری کنید.
19- هیبیسکوس
هیبیسکوس یکی دیگر از گیاهانی است که ظاهر روف گاردن را زیبا می‌کند. این گیاه را با رنگ‌های مختلفی چون قرمز، بنفش، صورتی، زرد، هلویی و نارنجی می‌توان در گلدان‌هایی با سایزهای مختلف پرورش داد.
هیبیسکوس برای روف گاردن باید شرایط آب و هوایی مناسبی داشته باشد و خاک آن علاوه بر زهکشی مناسب باید از نوع خاک لومی مرطوب باشد. از آنجایی که هیبیسکوس جزو گیاهان گرمسیری است، روزانه به حداقل 6 ساعت نور خورشید نیاز دارد و هر زمان که خاک بالایی خشک شد باید آن را آبیاری کرد.
20- سرو کوهی
درخت سرو کوهی یک گیاه زینتی بسیار رایج است که می‌توان آن را در روف گاردن پرورش داد. رشد درخت سرو کوهی محدودیتی ندارد و در هر زمانی از سال می‌توان آن را کاشت. درخت سرو کوهی فواید زیادی دارد و همچنین برای درمان ناراحتی معده، سنگ کلیه یا مثانه، عفونت‌های دستگاه ادراری و نفخ استفاده می‌شود. درخت سرو کوهی به خاک غنی از مواد مغذی و با زهکشی خوب نیاز دارد. این گیاه زمانی که به مدت 6 ساعت در زیر نور خورشید قرار می‌گیرد به خوبی رشد می‌کند و هر هفته به دو لیوان آب نیاز دارد.
21- درخت لیمو
درخت لیمو را می‌توان به راحتی در گلدان و با رعایت برخی نکات مراقبتی پرورش داد. برای روف گاردن می‌توانید درختان لیموی کوتوله یا نیمه کوتوله را انتخاب کنید. درخت لیمو هر روز به مدت 6 تا 8 ساعت به آفتاب کامل نیاز دارد، به همین دلیل گزینه مناسبی برای تراس است و نور خورشید را به اندازه نیاز دریافت می‌کند. خاک معمولی باغچه، کمپوست و کوکوپیت برای رشد آن ایده‌آل است. این گیاه در زمان خواب(فصل زمستان)، یک روز در میان به آب نیاز دارد، اما با رشد آن نیاز به آب کاهش می‌یابد.
22- بوگنویل
یکی دیگر از درختان زیبا و شادابی که می‌توان برای زیباتر کردن ظاهر تراس خود استفاده کرد بوگنویل است. این گیاه قادر است تا از 3 فوت تا 40 فوت رشد کند و رشد آن به نحوه نگهداری و مکان گیاه بستگی دارد. بهترین خاک برای رشد گیاه بوگنویل خاک اسیدی با زهکشی است، این گیاهان تمایل دارند که در فضای باز باشند و هر روز باید حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید را دریافت کنند. گیاه بوگنویل معمولا به رنگ‌های سرخابی، قرمز، صورتی، نارنجی و زرد دیده می‌شود.
خصوصیات گیاهان مناسب روف گاردن چیست؟
- مقاومت به شرایط محیطی: گیاهان باید مقاوم به شرایط محیطی خاصی باشند. مقاومت به نور فراوان، تغییرات دما و باد از جمله خصوصیات مهمی است که در انتخاب گیاهان باید مد نظر قرار گیرد.
- سازگاری با سیستم آبیاری: گیاهان باید با سیستم آبیاری روف گاردن سازگار باشند. این سازگاری به عنوان یک فاکتور کلیدی در مدیریت مناسب آب و حفظ سلامت گیاهان اهمیت دارد.
- مدیریت حشرات و بیماری‌ها: گیاهان باید مورد مدیریت و کنترل حشرات و بیماری‌ها قرار گیرند. انتخاب گیاهان مقاوم به این عوامل، برای حفظ زیبایی و سلامت روف گاردن حائز اهمیت است.
مشکلات عمده گیاهان روف گاردن
حتی اگر بهترین گیاه برای روف گاردن را انتخاب کنید باز هم با مشکلات مختلفی مواجه خواهید شد. گاهی اوقات اگرچه کاشت درختچه‌ها، درختان و ساکولنت‌ها در تراس ایده خوبی است، اما همیشه هر چیزی با توجه به مزایایی دارد دارای معایب و عوارضی هم است. در ادامه به برخی از مشکلات عمده روف گاردن اشاره می‌کنیم:
- باد شدید، گرما و بارندگی می‌تواند روف گاردن را خراب کند، در چنین شرایطی باید برای همه درختان و گیاهان سرپناهی ایجاد کنید.
- بیشتر ساختمان‌ها در مناطق شهری بلند هستند و در مقایسه با باغ سنتی، راه‌اندازی یک باغ روی پشت بام آن کمی دشوار است.
- برای آبیاری گیاه نیاز به دسترسی به آب دارید زیرا گیاهانی که در گلدان‌های کوچک قرار می‌گیرند نیاز به آبیاری مکرر دارند، به خصوص زمانی که زیر نور مستقیم خورشید کاشته می‌شوند.
- به غیر از آب، باید جایی برای خاک باغبانی، ابزار، کود و آفتاب‌گیر در مواقع اضطراری باشد.
- مشکل اصلی دیگر این است که هم خاک گلدان و هم ظروف سنگین هستند، وقتی گیاه به درخت تبدیل می‌شود با آب موجود در خاک گلدان سنگین‌تر می‌شود. این فشار زیادی بر بنای کلی ساختمان وارد می‌کند.
فاکتورهای ضروری در انتخاب گیاهان
- آبیاری: انتخاب گیاهان با نیاز مناسب به آب برای روف گاردن‌هایی که با محدودیت آبی مواجه هستند، حائز اهمیت است. گیاهان مقاوم به خشکی که با مقدار کمتری آب سازگار هستند انتخاب بهتری هستند.
- نور: اطمینان از اینکه گیاهان مناسبی برای میزان نور موجود در روف گاردن انتخاب شوند. گیاهان نیازهای نوری متفاوتی دارند و باید با توجه به این موضوع انتخاب شوند.
- فضا و اندازه گیاهان: انتخاب گیاهان با ارتفاع و حجم مناسب به اندازه فضای روف گاردن و سازه ساختمان مرتبط با آن مهم است. انتخاب گیاهان که با اندازه فضا هماهنگ هستند، به تناسب و تعادل در دیزاین کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: طراحی روف گاردن مدرن
درختان همیشه سبز روف گاردن
روف گاردن یا گرین روف فضای سبزی است که در طبقات بالای مجتمع‌های مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی به منظور تفریح و استراحت ساخته می‌شود. چنین باغ‌هایی اگر در مقیاس بزرگ ساخته شود می‌تواند بر آب و هوا، محیط زیست و تولید اکسیژن نقش موثری داشته باشد. در این بلاگ سعی کردیم تا مطالب مفیدی در رابطه با انتخاب گیاه برای روف گاردن در اختیارتان قرار دهیم.
